Các phương thức vận tải phổ biến: Ưu và nhược điểm

Trong thực thế, khi doanh nghiệp có nhu cầu vận chuyển hàng hóa, thường hay phân vân giữa vận tải đường bộ, đường biển, đường hàng không, hay đường sắt thì đâu mới là phương thức vận tải phù hợp? Và để lựa chọn loại hình, phương thức vận tải đáp ứng đúng nhu cầu này sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, ví dụ như: Kích thước, thời gian, chi phí và loại sản phẩm, hàng hóa cần vận chuyển. Trong bài viết dưới đây, Vận Tải Lefo sẽ so sánh ưu và nhược điểm của các phương thức vận tải phổ biến hiện nay, nhằm giúp doanh nghiệp dễ dàng đưa ra lựa chọn hợp lý nhất.

Giới thiệu 5 phương thức vận tải phổ biến hiện nay

Hiện nay, vận tải được chia làm 5 phương thức phổ biến, đang được nhiều công ty, doanh nghiệp sử dụng là:

• Vận tải đường bộ: Là phương thức vận chuyển hàng hóa phổ biến và thông dụng nhất thời điểm hiện tại, bao gồm việc sử dụng một số phương tiện chuyên chở như: Xe tải, rơ moóc, xe bồn, xe container hoặc xe đầu kéo để  vận chuyển hàng hóa từ nơi này sang nơi khác.

• Vận tải đường thủy: Đây là phương thức vận tải sử dụng tàu chuyên chở hàng, có tải trọng lớn, kết hợp với hệ thống cơ sở hạ tầng đường thủy, để vận chuyển hàng hóa.

• Vận tải đường sắt: là phương thức vận chuyển/vận tải hành khách và hàng hóa bằng các loại phương tiện có bánh được thiết kế để chạy trên đường sắt (đường ray), chẳng hạn như: Đầu máy, toa xe, toa xe động lực,…

• Vận tải đường hàng không: Đây là phương thức vận chuyển hàng hóa bằng máy bay, bao gồm: Máy bay dân dụng, máy bay chuyên chở hàng hóa dân sự và quân sự,…

• Vận tải đường ống: Là phương thức vận tải sử dụng hệ thống đường ống dẫn được xây dựng và bố trí theo một tuyến đường cụ thể. Vận tải đường ống thường đáp ứng nhu cầu vận chuyển: Hóa chất, dầu, xăng, khí đốt, nước, chất lỏng,…

Xem thêm: Top 10 công ty vận tải lớn & tiêu chí lựa chọn đơn vị uy tín.

Ưu và nhược điểm của các phương thức vận tải

Phương thức vận tải đường bộ

Tại Việt Nam, trọng trách lớn của vận tải đường bộ đang được thể hiện rõ ràng đối với sự phát triển của kinh tế, xã hội hiện nay. Cụ thể, vận tải đường bộ đảm nhiệm khoảng 94% tổng khối lượng vận chuyển hành khách và 77% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa trên cả nước. Trong đó, phương tiện vận tải đường bộ được sử dụng chủ yếu để vận chuyển hàng hóa là xe tải.

Ưu điểm:

• Vận tải đường bộ có khả năng linh hoạt cao, không bị giới hạn giờ giấc và cũng không có quy định thời gian cụ thể, không phụ thuộc vào địa điểm nhận trả hàng cố định.
• Nếu sử dụng các dịch vụ vận tải chẳng hạn như thuê xe tải thì chỉ cần thống nhất thời gian nhận trả hàng, cũng như có thể thay đổi lịch trình trong quá trình vận chuyển.
• Có thể chọn loại phương tiện thực hiện vận chuyển, tuyến đường, và số lượng hàng theo yêu cầu.
• Tiết kiệm thời gian, hiệu quả cho cự ly ngắn và trung bình.
• Đảm bảo hàng hóa được bảo quản tốt trong quá trình vận chuyển.
• Vận chuyển trực tiếp từ kho bãi đến địa điểm nhận hàng, không cần thông qua trung gian. Từ đó, giảm các công đoạn bốc xếp, tiết kiệm thời gian, chi phí thuê nhân công.

Nhược điểm:

• Có nhiều khoản chi phí, phụ phí thêm như: Trạm thu phí, chi phí nhiên liệu, phí cầu đường, bến bãi,…
• Ẩn chứa nhiều rủi ro như: Kẹt xe, an toàn giao thông,… từ đó ảnh hưởng đến tiến độ nhận trả hàng. Đặc biệt là là ở các đô thị lớn, thường xuyên gặp tình trạng tắc nghẽn giao thông.
• Hạn chế về khối lượng, kích thước hàng hóa có thể vận chuyển khi so sánh với vận tải đường thủy và đường sắt.
• Bị ảnh hưởng bởi thời tiết.

Phương thức vận tải đường thủy

Theo báo Công Thương, trong bài viết: ”Thực trạng và một số đề xuất thúc đẩy phát triển kinh tế hàng hải của Việt Nam”, vận tải biển đảm nhiệm tới 90% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu và một phần hàng hóa tới các vùng miền, là huyết mạch chính trong hệ thống vận chuyển, phân phối hàng hóa của nền kinh tế Việt Nam.

Bên cạnh đó, nước ta còn có hệ thống kênh rạch, sông ngòi phủ khắp ba miền Bắc, Trung và Nam, từ đó tạo nhiều thuận lợi cho các hoạt động vận tải đường thủy nội địa phát triển, đáp ứng nhu cầu chuyên chở hàng hóa của doanh nghiệp, người dân toàn quốc.

Ưu điểm:

• Tuyến đường thủy giúp quá trình vận chuyển thoải mái, thông thoáng hơn so với đường bộ.
• Có thể vận chuyển được hàng hóa khối lượng và kích thước lớn, hàng siêu trường, siêu trọng, với khả năng chuyên chở gấp hàng trăm, hàng nghìn lần so với đường bộ, đường hàng không.
• Chi phí vận tải thấp
• Có thể dễ dàng vận chuyển quốc tế, hàng xuất nhập khẩu.
• Tránh được tỉ lệ va chạm, ít bị ảnh hưởng bởi tình trạng giao thông vì lưu thông trên biển, sông rất rộng.

Nhược điểm:

• Phải có đội ngũ bốc xếp cùng thiết bị hỗ trợ chuyên dụng để di dời hàng hóa
• Phải phụ thuộc vào bến cảng để nhận trả hàng, thiếu tính linh hoạt
• Thời gian chậm, phụ thuộc vào lịch tàu, thuyền chạy
• Cần kết hợp với đường bộ để có thể trả hàng đến địa điểm cụ thể.

Phương thức vận tải đường sắt

Đường sắt Việt Nam qua một số chỉ tiêu thống kê có một lịch sử khá lâu đời và rất đáng tự hào. Có những giai đoạn, vận tải đường sắt chiếm đến 30% tổng thị phần của ngành giao thông Việt Nam, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Tuy nhiên, đến nay phương thức vận tải đường sắt đã không còn giữ được vị thế của mình, sản lượng vận chuyển hành khách và hàng hóa ngày càng giảm. Đặc biệt là sau đại dịch Covid-19, ngành đường sắt trong nước vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn khi hạ tầng lạc hậu, năng lực phục vụ còn hạn chế và phải cạnh tranh gay gắt với đường bộ, đường thủy và đường hàng không.

Mặc dù vậy, đây vẫn là phương thức vận tải lâu đời, được rất nhiều doanh nghiệp, cá nhân lựa chọn bởi tính an toàn, giá cước ổn định và nhiều ưu điểm khác.

Ưu điểm:

• Giá cước vận chuyển hàng hóa, hành khách thấp hơn nhiều so với phương thức vận tải đường bộ, đường hàng không.
• Giá cước ổn định, ít biến động, không có nhiều phụ phí, chi phí nhiên liệu, cầu đường như vận tải đường bộ.
• Có thể vận chuyển nhiều loại hàng hóa, kể cả hàng số lượng lớn, cồng kềnh, siêu trường, siêu trọng.
• Doanh nghiệp có thể dễ dàng vận chuyển hàng hóa đường dài với tuyến đường sắt Bắc – Nam.
• Tính an toàn cao, đảm bảo hàng hóa được vận chuyển trong các toa chuyên dụng như: Toa hàng thường, Container, toa lạnh, toa siêu trường siêu trọng,…
• Chạy liên tục, ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết, kẹt xe,…
• Đảm bảo thời gian vận chuyển cố định, lịch trình ít có sự thay đổi.

Nhược điểm:

• Bị giới hạn bởi hệ thống đường ray có sẵn, nên phải kết hợp với đường bộ để trả hàng đúng địa điểm.
• Thiếu sự linh hoạt, phụ thuộc vào ga tàu tại các tỉnh, thành, không thay đổi tuyến được.
• Không phù hợp các đơn hàng giao gấp, hỏa tốc.
• Cơ sở hạ tầng vận tải đường sắt tại nước ta đang xuống cấp làm gia tăng các chi phí để trung chuyển hàng hóa, hành khách, cũng như tăng thời gian vận chuyển.

Phương thức vận tải đường hàng không

Theo báo VnEconomy, 9 tháng năm 2024: Vận tải tăng trưởng khả quan, trong đó hoạt động vận tải hàng hóa bằng đường hàng không tăng mạnh. Chỉ xét riêng quý 3/2024 ước đạt 659,0 triệu tấn hàng hóa vận chuyển, tăng 14,7% so với cùng kỳ và luân chuyển 136,5 tỷ tấn, tăng 9,3%. Qua đó, thể hiện rõ vai trò cũng như tiềm năng phát triển của phương thức vận tải đường hàng không tại Việt Nam, là một phần quan trọng đối với nền kinh tế thời điểm hiện nay.

Ưu điểm:

• Có tốc độ vận chuyển cao nhất so với các phương thức vận tải còn lại.
• Dễ dàng vận chuyển hàng hóa đi nước ngoài, quốc tế.
• Ít xảy ra va chạm, tai nạn khi vận chuyển, đảm bảo an toàn tốt hơn.
• Thích hợp cho hàng hóa cần giao gấp hoặc có giá trị cao.
• Giảm chi phí lưu khi vì tốc độ vận chuyển nhanh.

Nhược điểm:

• Giá cước vận chuyển cao, đặc biệt là khi vận chuyển quốc tế.
• Chi phí biến động, đặc biệt là vào các ngày cao điểm như lễ, tết.
• Hạn chế về khối lượng, trọng lượng hàng hóa có thể chở.
• Không phù hợp vận chuyển hàng cồng kềnh, siêu trường, siêu trọng.
• Thủ tục hải quan, xuất nhập cảnh phức tạp, tốn thời gian
• Phải kết hợp với đường bộ để luân chuyển hàng hóa và bị phụ thuộc vào giờ bay.

Phương thức vận tải đường ống

Tại Việt Nam, phương thức vận tải đường ống thường được sử dụng để vận chuyển một số loại hàng đặc thù như: Hóa chất, dầu, xăng, khí đốt, khí hóa lỏng,… Đây là loại hình vận tải với đặc điểm: Hàng hóa di chuyển nhưng phương tiện cố định.

Đối với vận tải đường ống, các bên giao và nhận cũng đồng thời là chủ phương tiện vận chuyển và cần ký các hiệp định cung cấp, phân chia sản phẩm trước khi thực hiện xây dựng, vận hành.

Ưu điểm:

• Có thể kết hợp cùng lúc xây dựng các tuyến đường bộ, đường sắt hoặc đường biển để hỗ trợ quá trình vận chuyển.
• Có khả năng vận tải khối lượng lớn.
• Thường được xây dựng ngầm dưới biển, lóng đất, không gây ảnh hưởng giao thông.
• Đảm bảo an toàn, ít hao hụt sản phẩm khi vận chuyển.
• Không gây ô nhiễm môi trường, giảm phát thải nhà kính, phù hợp với định hướng vận tải xanh.

Nhược điểm:

• Bị giới hạn loại hàng hóa có thể vận chuyển.
• Vốn đầu tư xây dựng tốn kém, cần vận hành thêm các trạm bơm thủy lực, cơ sở hạ tầng phụ trợ
• Khó kiểm soát sự an toàn của toàn bộ hệ thống đường ống
• Cần nhân sự chất lượng cao để bảo trì và vận hành.

So sánh 5 phương thức vận tải phổ biến

Trên đây là những thông tin đầy đủ nhất về ưu, nhược điểm của 5 phương thức vận tải phổ biến hiện nay. Hy vọng rằng qua bài viết trên, đã giúp doanh nghiệp đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với nhu cầu của mình. Và nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm dịch vụ vận chuyển hàng hóa toàn quốc, Bắc Nam hay tại TPHCM với chi phí rẻ, thời gian nhanh chóng, an toàn, có thể liên hệ ngay đến Vận Tải Lefo qua Hotline: 1800.0068 để được tư vấn miễn phí.