Vận tải đường bộ là gì? Tổng quan Vai trò, Đặc điểm, Quy trình, Lưu ý

Trong thời điểm hiện tại, rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp khi có nhu cầu vận chuyển hàng hóa thường sẽ tìm đến các đơn vị cung cấp dịch vụ vận tải đường bộ. Tuy nhiên, mặc dù đây là phương thức vận tải rất phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu hết về vận tải đường bộ là gì? Vai trò, ưu nhược điểm ra sao? Cũng như quy trình, cách tính phí vận tải đường bộ như thế nào? Vì vậy, trong bài viết dưới đây, hãy cùng Vận Tải Lefo tìm hiểu tổng quan về vận chuyển đường bộ với các thông tin đầy đủ và chi tiết nhất!

Giới thiệu về vận tải hàng hóa đường bộ

Vận tải đường bộ là gì?

Khái niệm vận tải đường bộ là gì? Vận tải đường bộ (tiếng Anh là Land transport) là vận chuyển hoặc di chuyển hàng hóa, hành khách hoặc động vật từ địa điểm này đến điểm khác trên đất liền, bằng đường bộ, với việc sử dụng một số phương tiện như: Xe tải, rơ moóc, xe bồn, xe container hoặc xe đầu kéo để chở hàng hóa từ nơi này sang nơi khác. Đây là một trong những loại hình vận tải phổ biến và được ưa chuộng, sử dụng nhiều nhất hiện nay.

Vai trò của vận tải đường bộ

Vận tải đường bộ có vai trò như thế nào? Theo Sở Giao Thông Vận Tải Thanh Hóa, Trọng trách lớn của vận tải đường bộ tại Việt Nam được thể hiện bằng số liệu thống kê như sau:

• Đảm nhiệm 94,23% tổng khối lượng vận chuyển hành khách.
• Thực hiện 77,47% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa toàn xã hội.

Còn theo Trang thông tin điện tử Logistic Việt Nam, Quý I/2019: Vận tải hàng hóa đường bộ tăng mạnh nhất trong các phương thức, đạt 317,5 triệu tấn, tăng 9,3% so với cùng kỳ năm trước đối với hoạt động vận chuyển hàng hóa. Bên cạnh đó, vận tải đường bộ còn đảm nhiệm 1.168,5 triệu lượt khách, tăng 10,9% và 39 tỷ lượt khách.km, tăng 10,4%.

Qua đó, có thể khẳng định rằng, vận tải đường bộ hiện nay đang là phương thức vận chuyển đóng vai trò quan trọng trong hoạt động Logistics, nói chung và vận tải, vận chuyển hàng hóa, hành khách nói riêng. Đây luôn là phương thức được nhiều khách hàng từ cá nhân, doanh nghiệp cho đến cơ quan, tập đoàn ưu tiên lựa chọn khi có nhu cầu vận chuyển hàng hóa hoặc di chuyển đến địa điểm mới.

Và cụ thể trong thực tế, vai trò của vận tải đường bộ được thể hiện qua 5 yếu tố sau đây:

1. Vận tải đường bộ đóng vai trò “then chốt” trong nền kinh tế Việt Nam, khi không chỉ đảm nhận ước tính 77% khối lượng vận chuyển hàng hóa nội địa mà còn mang lại nguồn thu lớn từ các loại thuế và dịch vụ đi kèm.
2. Vận tải hàng hóa đường bộ cũng là “mắt xích” quan trọng trong lưu thông và phân phối, giúp hàng hóa được luân chuyển nhanh chóng giữa các khu vực. Sự phát triển mạnh mẽ của ngành vận tải đường bộ góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh và thương mại nội địa, thúc đẩy dòng chảy hàng hóa liên tục và nhanh chóng, từ đó góp phần tăng năng suất kinh tế và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân.
3. Ngoài ra, ngành vận tải đường bộ còn đóng vai trò lớn trong việc tạo công ăn việc làm. Hàng triệu lao động đang trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào chuỗi cung ứng liên quan đến vận tải, từ tài xế, nhân viên kho, đến người lao động bảo trì, sửa chữa phương tiện. Các vị trí này tạo thu nhập ổn định, từ đó góp phần giảm thiểu thất nghiệp và các vấn đề xã hội phát sinh​.
4. Vận tải đường bộ là “cầu nối” quan trọng, giúp hàng hóa và hành khách dễ dàng lưu thông từ Bắc vào Nam, kết nối các vùng miền và thậm chí là quốc tế qua các cửa khẩu. Hoạt động này đóng góp không nhỏ vào sự tăng trưởng kinh tế đất nước, nhờ vào khả năng vận chuyển đa dạng và hiệu quả.
5. Hơn nữa, vận tải đường bộ còn là nền tảng để thu hút đầu tư vào hạ tầng giao thông. Chính phủ Việt Nam đã đầu tư mạnh vào hoạt động xây dựng, bảo trì các tuyến đường bộ để tăng cường hiệu quả và an toàn giao thông, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Đặc điểm của vận tải hàng hóa đường bộ

Hiện nay, khi so với các phương thức vận tải khác như: Đường thủy, đường sắt, hàng không, đường ống, thì vận tải đường bộ đang có những đặc điểm nổi bật sau đây:

• Tính linh hoạt cao: Vận tải đường bộ cho phép điều chỉnh lịch trình, thời gian và tuyến đường một cách dễ dàng, phù hợp với yêu cầu của khách hàng. Không giống như các phương thức vận tải khác, vận tải đường bộ có thể phục vụ nhiều loại hình dịch vụ vận chuyển hàng hóa khác nhau, tùy theo nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, cá nhân.
• Phạm vi vận chuyển rộng: Hệ thống đường bộ ở Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, bao gồm nhiều tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ và huyện lộ​ phủ khắp cả nước. Điều này cho phép vận tải đường bộ tiếp cận được các vùng sâu, vùng xa, giúp kết nối nông thôn với thành thị, cũng như các vùng miền khác nhau.
• Thời gian vận chuyển nhanh chóng: Đối với các quãng đường vận chuyển ngắn và trung bình, vận tải đường bộ thường nhanh hơn so với đường sắt hoặc đường thủy. Hàng hóa có thể được vận chuyển trực tiếp đến tay người tiêu dùng mà không cần qua các khâu trung gian, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh​.
• Chi phí hợp lý: Vốn đầu tư ban đầu cho phương tiện vận tải đường bộ thường thấp hơn so với các phương thức khác. Ngoài ra, doanh nghiệp còn có thể lựa chọn một số dịch vụ vận tải đường bộ như thuê xe tải để tối ưu chi phí, ngân sách.
• Khả năng vận chuyển đa dạng: Vận tải đường bộ có khả năng vận chuyển hầu hết các loại hàng hóa, từ hàng dễ vỡ đến hàng nặng, cồng kềnh.
• Yêu cầu hạ tầng giao thông: Hiệu quả của vận tải đường bộ phụ thuộc nhiều vào chất lượng hạ tầng giao thông. Chưa kể đến vấn đề thời tiết, tình trạng kẹt xe, tắc đường cũng ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ.

Ưu và nhược điểm của vận tải hàng hóa đường bộ

Vận tải đường bộ có những ưu điểm và nhược điểm gì? Để có cái nhìn rõ ràng hơn, dưới đây là bảng so sánh ưu và nhược điểm của vận tải hàng hóa đường bộ:

Xem thêm: Các phương thức vận tải phổ biến: Ưu và nhược điểm

Các loại hàng hóa vận chuyển bằng đường bộ phổ biến

Dưới đây là một số loại hàng hóa thường xuyên được vận chuyển bằng đường bộ, doanh nghiệp có thể tham khảo:

Hàng container

Container là thùng thép có kích thước lớn, hình hộp chữ nhật bên trong rỗng và phần cửa mở có thể chốt kín. Container theo kích thước chuẩn sẽ được chia làm: 20ft, 40ft và 45ft. Và hàng container vận chuyển bằng đường bộ sẽ được vận chuyển bằng xe container hay còn gọi là xe đầu kéo, xe tải đầu kéo.

Hàng lẻ

Được chia làm hai loại: Hàng lẻ container (LCL) và hàng lẻ thông thường.

Hàng lẻ container được tổng hợp tại bãi tập kết sau đó chờ tới điểm đến. Đây cũng là điểm cuối mà người nhận có thể nhận được hàng của mình.

Hàng lẻ thông thường sẽ được tổng hợp từ nhiều người gửi khác nhau trên cùng một phương tiện và được phân phối cho người nhận theo lộ trình của nhà xe hoặc đơn vị vận chuyển.

Hàng nguyên chuyến

Là các lô hàng lớn được vận chuyển nguyên chuyến, thường áp dụng cho các mặt hàng: Công nghiệp​, hàng số lượng lớn, hàng hóa có kích thước quá khổ, quá tải,…

Hàng đông lạnh hoặc cần bảo quản lạnh (hàng mát)

Đây là các mặt hàng với yêu cầu vận chuyển trong container chuyên dụng, có thể điều chỉnh nhiệt độ bảo quản phù hợp. Hàng mát được bảo quản ở nhiệt độ thấp vừa phải, chẳng hạn như: Nông sản, rau, củ quả, thịt, trứng sữa,… Còn hàng đông lạnh yêu cầu nhiệt độ bảo quản thấp hơn, thường là nhiệt độ âm: Hải sản đông lạnh, thịt đông lạnh, kem,…

Hàng siêu trường siêu trọng

Là loại hàng hóa có khối lượng và kích thước lớn như: Máy móc, thiết bị nông nghiệp, công trình xây dựng, dây chuyền sản xuất,,… và thường được vận chuyển đường bộ bằng các loại xe tải hạng nặng, xe đầu kéo chuyên dụng. Ngoài ra, quá trình bốc xếp hàng siêu trường, siêu trọng cũng cần kết hợp các phương tiện, thiết bị chuyên dụng như: Máy nâng, máy cẩu có công suất lớn.

Hàng hóa dễ vỡ

Hàng hóa dễ vỡ là các sản phẩm, thành phẩm rất dễ bị hư hỏng, đổ vỡ khi va chạm, chẳng hạn như: Đồ gốm, thủy tinh, đồ cổ, hàng hóa chất xăng, dầu,… Vì vậy, khi vận chuyển hàng dễ vỡ bằng đường bộ, doanh nghiệp thường sử dụng các loại xe tải chuyên dụng, thùng kín, và đóng gói kỹ càng, khoa học.

Một số loại hàng hóa khác thường được vận chuyển đường bộ

Một số loại hàng hóa khác cũng thường xuyên được vận chuyển bằng đường bộ hiện nay có thể kể đến là:

• Hàng tiêu dùng.
• Hàng hóa văn phòng phẩm.
• Hàng thời trang, may mặc.
• Vật liệu sản xuất.
• Xe cộ.
• Phụ tùng xe máy, xe ô tô.
• Linh kiện điện tử.
• Hàng điện tử.
• Đồ đạc chuyển nhà, chuyển văn phòng.
• ….

Các loại phương tiện vận tải đường bộ

Hiện nay, các loại phương tiện vận tải đường bộ phổ biến tại Việt Nam là:

• Xe tải thùng kín.
• Xe tải thùng đông lạnh.
• Xe tải thùng 2 sàn.
• Xe tải thùng lửng.
• Xe tải Van.
• Xe đầu kéo.
• Xe ô tô.
• Xe máy.
• Xe ba gác
• Xe ben chở vật liệu xây dựng.
• Xe bồn chở xăng dầu, hóa chất.
• ….

Xem thêm: Phương tiện vận tải là gì? Các loại phương tiện vận tải phổ biến.

Giá cước dịch vụ vận chuyển đường bộ và cách tính phí

Hiện nay, đơn giá vận chuyển hàng hóa đường bộ phụ thuộc vào tải các yếu tố như:

• Trọng tải xe
• Loại xe thực hiện vận chuyển
• Khoảng cách nhận và trả hàng
• Khối lượng và loại hàng hóa cần vận chuyển

Và cách tính phí vận chuyển đường bộ sẽ được tính:

1. Theo khối lượng hàng thực tế (cân theo đơn vị Kg)
2. Theo thể tích (áp dụng cho hàng hóa cồng kềnh, không thể cân hoặc tính khối lượng thực tế được) với công thức: Thể tích hàng hóa cần vận chuyển = (Dài x Rộng x Cao) / 5000(cm). Đơn vị KGS

Và nếu quý doanh nghiệp đang muốn sử dụng dịch vụ vận chuyển hàng hóa đường bộ với chi phí giá rẻ, đảm bảo an toàn, nhanh chóng, hãy liên hệ ngay Vận Tải Lefo để được tư vấn miễn phí qua Hotline: 1800.0068 hoặc Zalo: 09.69.69.69.80.

Quy trình thực hiện dịch vụ vận tải đường bộ

Trên thị trường hiện nay, các đơn vị cung cấp dịch vụ vận tải đường bộ thường sẽ áp dụng quy trình thực hiện với 5 bước sau đây:

• Bước 1: Doanh nghiệp liên hệ đến đơn vị cung cấp dịch vụ vận tải đường bộ
• Bước 2: Nhân viên của đơn vị sẽ tư vấn và báo giá dịch vụ
• Bước 3: Ký kết hợp đồng.
• Bước 4: Thực hiện vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ
• Bước 5: Doanh nghiệp nghiệm thu và thanh toán.

Lưu ý khi vận tải hàng hóa đường bộ

Tải trọng hàng hóa

Trước khi vận chuyển, doanh nghiệp cần tham khảo Thông tư 46/2015/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải quy định về giới hạn tải trọng và kích thước khi vận hành trên đường bộ, bao gồm:

• Tải trọng cho phép của từng loại xe và tải trọng tối đa khi lưu thông.
• Quy định về xe có kích thước và tải trọng vượt quá mức thông thường.
• Hướng dẫn về vận chuyển hàng hóa siêu trường, siêu trọng, và giới hạn về cách xếp hàng trên phương tiện vận tải.

Lưu ý, tổng tải trọng của xe bao gồm: Trọng lượng xe cộng với khối lượng hàng hóa trên xe. Quy định này nhằm đảm bảo an toàn cho hạ tầng đường bộ, ngăn ngừa tai nạn do xe chở quá tải.

Lựa chọn phương tiện vận tải đường bộ

Cần chọn loại phương tiện phù hợp với khối lượng và kích thước hàng hóa để tối ưu hóa chi phí, hạn chế rủi ro khi tham gia giao thông, giúp đảm bảo hàng hóa được vận chuyển an toàn hiệu quả, đồng thời tuân thủ quy định về tải trọng của cơ quan quản lý.

Đóng gói hàng hóa

Để giảm thiểu hư hỏng và sự cố trong quá trình vận chuyển đường bộ, hàng hóa cần được đóng gói cẩn thận, phù hợp với đặc tính của từng loại sản phẩm. Việc đóng gói đúng cách cũng giúp tối ưu không gian trên xe và đảm bảo chất lượng sản phẩm đến tay người nhận.

Thông tin người nhận rõ ràng

Thông tin người nhận phải được ghi đúng, rõ ràng, đầy đủ, nhằm tránh tình trạng giao hàng chậm trễ hoặc thất lạc, sai địa chỉ. Đơn vị vận chuyển và người gửi cần kiểm tra chính xác các thông tin như: Tên, địa chỉ, số điện thoại để quá trình giao hàng diễn ra thuận lợi.

Chọn đơn vị vận tải đường bộ uy tín

Việc lựa chọn đơn vị vận tải đường bộ uy tín, chuyên nghiệp giúp đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng thời gian, lịch trình đề ra. Trong thực tế, các đơn vị vận tải uy tín thường có cam kết về thời gian giao hàng, hợp đồng, bảo hiểm rõ ràng, minh bạch, quy trình chuyên nghiệp để bảo vệ hàng hóa suốt quá trình vận chuyển và chính sách bồi thường nếu có hư hỏng, thất lạc xảy ra.

Các câu hỏi thường gặp khi tìm hiểu về vận tải đường bộ

Tại sao loại hình vận tải đường bộ lại phổ biến ở Việt Nam?

Vận tải bằng đường bộ phổ biến tại Việt Nam bởi những ưu điểm sau: Linh hoạt khi vận chuyển, dễ dàng thay đổi lịch trình, thời gian, dễ dàng lựa chọn tuyến đường ngắn nhất để vận chuyển, đa dạng phương tiện vận tải đường bộ như: Ô tô tải, xe ba gác, xe máy, xe đầu kéo,… và giá cước phải chăng khi so với vận tải đường hàng không, đường thủy.

So sánh vận tải đường bộ và đường sắt?

Dưới đây là bảng so sánh phương thức vận tải đường bộ và đường sắt:

Vận tải đường bộ trong vận tải đa phương thức nghĩa là gì?

Vận tải đường bộ là một phần quan trọng, đóng vai trò không thể thay thế trong một số mô hình vận tải đa phương thức phổ biến, có thể kể đến như:

• Vận tải đường bộ – đường hàng không
• Vận tải đường bộ – đường biển
• Vận tải đường bộ – đường sắt
• Giao thông đường bộ – đường sắt – đường thủy
• Vận tải đường bộ – đường sắt – hàng không
• Vận tải đường bộ – đường sắt – đường biển

Vận tải đường bộ phù hợp với những hợp đồng vận tải như thế nào?

Vận tải đường bộ phù hợp với những loại hợp đồng vận tải như:

• Hợp đồng vận chuyển hàng hóa ngắn hạn, theo ngày, theo giờ
• Hợp đồng vận chuyển hàng hóa dài hạn theo tháng, năm hoặc theo dự án
• Hợp đồng vận tải hàng hóa thông thường.
• Hợp đồng vận tải hàng hóa siêu trọng, siêu trường.
• Hợp đồng vận tải hàng hóa bằng phương tiện xe taxi tải.
• Kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, không có tuyến cố định.

Trên đây là đầy đủ những thông tin chi tiết, bao gồm đặc điểm, vai trò, định nghĩa về vận tải đường bộ. Hy vọng qua bài viết của Vận Tải Lefo, doanh nghiệp sẽ có cái nhìn tổng quan về phương thức vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ này, từ đó có thể cân nhắc lựa chọn loại hình dịch vụ vận tải phù hợp cho hoạt động kinh doanh, sản xuất của mình.

Bài viết liên quan: Top 10 công ty vận tải lớn & tiêu chí lựa chọn đơn vị uy tín