Vận tải xanh là cách chuyển đổi phương thức vận chuyển truyền thống sang những giải pháp, công nghệ thân thiện với môi trường hơn, chẳng hạn như: Dùng nhiên liệu sạch, nâng cấp cơ sở hạ tầng, kho bãi, sử dụng xe điện, xe hybrid,… với mục tiêu chính là giảm tác động xấu đến môi trường và sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả hơn. Tuy nhiên, đây vẫn là một khái niệm chưa quá phổ biến tại Việt Nam, và vẫn thường xuyên bị bỏ qua hoặc không được xem trọng đối với nhiều công ty, doanh nghiệp trong nước. Vì vậy, trong bài viết dưới đây, hãy cùng Vận Tải Lefo tìm hiểu rõ hơn về vận tải xanh là gì? Mục tiêu, thách thức cũng như lợi ích và giải pháp mà vận tải xanh đem lại trong tương lai như thế nào nhé!
Giới thiệu về vận tải xanh
Vận tải Xanh (Green Transportation) là gì?
Hiện nay, vận tải đang đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hàng hóa và dịch vụ đến tay người tiêu dùng. Tuy nhiên, hệ thống giao thông hiện tại đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng, bao gồm:
- Biến đổi khí hậu
- Suy thoái môi trường
- Và kéo theo các tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, hệ sinh thái động thực vật trên toàn cầu.
Theo TẠP CHÍ MÔI TRƯỜNG (VEM) trong bài viết: “Giảm phát thải khí nhà kính do hoạt động giao thông vận tải”, trung bình mỗi năm hoạt động giao thông vận tải phát thải khoảng 30 triệu tấn CO2. Trong đó, phát thải giao thông đường bộ chiếm 86%, đường sắt, đường thủy và đường hàng không chiếm 14%. Nếu không có những biện pháp hiệu quả để giảm lượng khí thải này, tình hình sẽ càng trở nên tồi tệ hơn trong tương lai.
Và để giải quyết vấn đề này, nhiều quốc gia đã triển khai vận tải xanh (Green Transportation), bao gồm các quy định về việc sử dụng phương tiện vận tải và công nghệ có ít hoặc không phát thải khí nhà kính và ô nhiễm khác, cũng như việc tối ưu hóa quy trình vận chuyển để tiết kiệm năng lượng và tài nguyên.
Chẳng hạn, Liên minh Châu Âu (EU) đã ban hành tiêu chuẩn khí thải Euro từ đầu những năm 1990. Theo đó, các mẫu xe mới phải đáp ứng các giới hạn ô nhiễm khí thải ngày càng khắt khe trước khi được phép bán ra thị trường. Từ đó, giúp cải thiện chất lượng không khí và thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô phát triển công nghệ xanh hơn, từ xe điện đến xe hybrid, nhằm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.
Mục tiêu và lợi ích của vận tải xanh
Có thể nói rằng, vận tải xanh được nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam xem là vai trò thiết yếu trong việc phát triển kinh tế bền vững, từ đó hướng tới những mục tiêu cụ thể như:
- Giảm phát thải nhà kính
- Cải thiện chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng, tạo ra không gian sống bền vững,
- Tiết kiệm chi phí năng lượng
- Thúc đẩy sự đổi mới và phát triển công nghệ các ngành vận tải, logistic
- Phát triển đo thị thông minh, giảm tắc nghẽn giao thông.
- Đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.
Xem thêm: Top 10 công ty vận tải lớn & tiêu chí lựa chọn đơn vị uy tín
Thách thức của vận tải xanh tại Việt Nam hiện nay
Trong thực tế, Việt Nam hiện nay cũng đang nỗ lực không ngừng nhằm nâng cao những tiêu chuẩn về khí thải môi trường trong các hoạt động vận tải. Tuy nhiên, nước ta vẫn còn gặp nhiều thách thức, khó khăn trong việc hướng đến vận tải xanh, bao gồm vấn đề về cơ sở hạ tầng giao thông chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển bền vững. Hệ thống giao thông đường bộ, đặc biệt là đường cao tốc, vẫn còn hạn chế. Song song với đó, việc khai thác tiềm năng của vận tải đường thuỷ và đường sắt chưa thực sự được chú trọng đầu tư, cải thiện.
Bên cạnh đó, chi phí đầu tư vào các giải pháp bền vững, từ phương tiện vận tải thân thiện với môi trường cho đến các hệ thống quản lý thông minh, yêu cầu một nguồn lực tài chính đáng kể mà không phải doanh nghiệp nào cũng đủ khả năng đáp ứng. Điều này càng trở nên nghiêm trọng đối Việt Nam, khi mà các doanh nghiệp trong nước chủ yếu là vừa và nhỏ, khiến cho việc áp dụng công nghệ xanh trong ngành vận tải, logistic trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Ngoài ra, năng lực quản lý và trình độ nhân sự trong lĩnh vực vận tải, logistics xanh cũng còn nhiều hạn chế, khiến cho quá trình chuyển đổi này không thể diễn ra một cách đồng bộ và hiệu quả trên cả nước. Đặt biệt là tại những khu vực với nền kinh tế chưa quá phát triển, khó thu hút được nhân sự chất lượng cao như: Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc, Tây Nguyên,….
Giải pháp cho vận tải xanh
Để vượt qua thách thức trong vận tải xanh, chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách, chương trình nhằm thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ đối với doanh nghiệp. Trong đó, bao gồm việc giảm thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào xe điện và năng lượng tái tạo, cùng với quy định về phát thải khí nhà kính. Đồng thời, Việt Nam còn có các chương trình hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp tiếp cận vốn đầu tư cho giải pháp vận tải, logistics xanh.
Bản thân doanh nghiệp cũng cần chủ động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ trong quản lý chuỗi cung ứng, logistics và vận tải để hướng đến mục tiêu phát triển xanh bền vững. Trong đó, một số công nghệ đang được áp dụng phổ biến hiện nay có thể kể đến như:
- Sử dụng xe điện và xe hybrid trong hoạt động vận tải.
- Theo dõi trực tuyến bằng định vị GPS.
- Quản lý kho bãi thông minh
- Sử dụng mô hình chia sẻ phương tiện và kho bãi để tối ưu hóa công suất sử dụng và giảm thiểu lãng phí.
Từ đó, không chỉ nâng cao hiệu quả vận hành mà còn giảm khí thải ra môi trường, góp phần hướng đến tương lai xanh hóa ngành vận tải tại Việt Nam.
Và để góp một phần nhỏ cho công cuộc hướng đến vận tải xanh này, công ty Vận Tải Lefo trong nhiều năm qua đã tích cực đầu tư và ứng dụng nhiều công nghệ, giải pháp vào quá trình cung cấp dịch vụ của mình. Hiện nay đơn vị đang triển khai công nghệ theo dõi định vị xe tải bằng GPS, qua đó giúp tối ưu thời gian, quãng đường vận chuyển, giảm thiểu khí thải ra môi trường.
Đơn vị cũng đầu tư hệ thống kho bãi thông minh, nhà xe phủ khắp các tỉnh miền Nam, nhằm tối ưu hóa công suất sử dụng và giảm thiểu lãng phí. Vận Tải Lefo còn cung cấp thêm các gói dịch vụ vận chuyển hàng ghép đi chung một chuyến, và lựa chọn tuyến đường giao thông hợp lý, giảm số lượng xe tải trống để tiết kiệm nhiên liệu, chi phí vận chuyển, đồng thời giảm tắc đường cùng ô nhiễm khi tham gia giao thông.
Các loại hình vận tải xanh phổ biến
- Vận tải đường bộ: Sử dụng xe điện hoặc xe Xe hybrid nhằm tiết kiệm hoặc thay thế nhiên liệu xăng, dầu, hạn chế phát thải nhà kính. Ứng dụng công nghệ xe không người lái, tối ưu hóa việc điều khiển, giảm tai nạn giao thông.
- Vận tải đường sắt: Sử dụng tàu điện và tàu chạy bằng năng lượng tái tạo, năng lượng gió, điện mặt trời.
- Vận tải đường biển: Sử dụng các loại tàu chạy bằng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), giảm phát thải ô nhiễm so với tàu chạy bằng dầu diesel.
- Vận tải hàng không: Ứng dụng các công nghệ và thiết kế máy bay với vật liệu nhẹ và công nghệ tiên tiến để giảm tiêu thụ nhiên liệu.
- Vận tải công cộng: Ứng dụng xe bus điện, hoặc các phương tiện điện ngầm, có hiệu suất cao.
- Vận tải cá nhân bền vững: Khuyến khích sử dụng xe đạp hoặc đi bộ trong khu vực nội thành, đô thị để giảm phát thải
Chính sách và quy định về vận tải xanh tại Việt Nam
Về Chính sách phát triển phương tiện giao thông xanh, đối với ngành giao thông vận tải, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg vào ngày 22 tháng 7 năm 2022 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mêtan của ngành giao thông vận tải, hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050.
Theo Thông báo số 372/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan, địa phương triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
- Đề xuất, kiến nghị phương hướng, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc (về cơ chế chính sách, công nghệ, nguồn lực…) trong quá trình triển khai thực hiện Quyết định số 876/QĐ-TTg.
- Phối hợp với các Bộ, địa phương liên quan tiếp tục rà soát cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với hoạt động sản xuất, nhập khẩu.
- Khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chạy bằng năng lượng xanh.
- Hỗ trợ chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện giao thông xanh
- Ngoài ra, chính phủ cũng hướng đến việc đảm bảo hệ thống trạm sạc điện công cộng trong các đô thị, thành phố lớn tại Việt Nam. Tiến hành nghiên cứu cơ chế hỗ trợ giá điện đối với trạm sạc.
Ngoài ra, một số quy định doanh nghiệp cần tuân thủ về khí thải, tiêu chuẩn phương tiện hiện nay là:
- Quyết định 876/QĐ-TTg: Các doanh nghiệp vận tải cần bắt đầu chuyển đổi sang các phương tiện không phát thải như xe điện hoặc xe hybrid để tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn.
- Thông tư 16/2021/TT-BGTVT: Quy định về tiêu chuẩn khí thải xe cơ giới lưu thông trên đường bộ. Các doanh nghiệp có phương tiện vận tải đều phải kiểm tra khí thải định kỳ và đạt chuẩn để được phép vận hành.
Có thể thấy, vận tải xanh không chỉ là một giải pháp cấp thiết cho các vấn đề môi trường mà còn là một chiến lược thiết yếu cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Đồng thời, đây cũng được xem là hướng đi tất yếu trong quá trình hội nhập, cạnh tranh và phát triển của Việt Nam, hướng tới mục tiêu NetZero trong tương lai.
